Από το Jeroboam στο Baltazar… Πως πήραν τα βιβλικά ονόματα τους οι φιάλες κρασιού;

Τα μεγάλα μπουκάλια κρασιού έχουν βιβλικά ονόματα που όλοι απορούν πώς επιλέχθηκαν. Ιεροβοάμ, Μαθουσάλας, Σαλμανάζαρ… Ποιος επέλεξε αυτά τα ονόματα; Και πότε συνέβη αυτό;

Κανείς δεν ξέρει ακριβώς πότε και γιατί επιλέχθηκαν αυτά τα επιβλητικά ονόματα για τα μεγάλα μπουκάλια κρασιού. Υπάρχει μόνο μια υπόθεση, ότι το μπουκάλι Jeroboam καθιερώθηκε να ονομάζεται έτσι, λόγω ενός ευμεγεθούς μπουκαλιού στο Μπορντό που είχε ονομαστεί έτσι το 1725.

Προφανώς δημιουργήθηκε, μαζί με το πλέον κλασικό σχήμα του μπουκαλιού »Bordelaise» από τον υαλουργό του βασιλιά στην πόλη, Pierre Μίτσελ. Αυτή είναι η μοναδική πληροφορία που έχουμε. Ακόμα και ο λόγος που ο Μιτσελ ονόμασε αυτό το μπουκάλι «Jeroboam» παραμένει μυστηριώδης.

Υπήρχαν δύο βασιλείς του αρχαίου Ισραήλ με το όνομα αυτό. Ο ένας, όπως θα δούμε, ήταν ένας επαναστάτης ενάντια στο Σπίτι του Δαβίδ, ο οποίος στράφηκε μακριά από το Θεό και δημιούργησε τα δικά του ψεύτικα είδωλα, ενώ ο δεύτερος,  ο οποίος κυβέρνησε κάποια στιγμή αργότερα αναφέρεται μόλις σε τρεις στίχους στο 2 Kings. Πιο πρόσφατη αρχαιολογία έχει δείξει ότι Ιεροβοάμ ΙΙ, πιθανώς κυβέρνησε πέρα από το Ισραήλ τον 8ο αιώνα π.Χ., όταν άκμαζε το εμπόριο του ελαιολάδου και του κρασιού. Αλλά αυτό δεν θα μπορούσε να είναι γνωστό τον 18ο αιώνα. Οπότε γιατί ονομάστηκαν έτσι τα μπουκάλια;

Η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι επειδή τον 18^ος και 19^ος αι. , η γνώση της Αγίας Γραφής ήταν πιο διαδεδομένη και τους χρόνους αυτούς οι άνθρωποι ήταν πολύ προσκολλημένοι στη θρησκεία, η επιλογή των ονομάτων αυτών είναι μια έξυπνη αλληγορία, για να δείξει το στοιχείο της συνέχειας.

Τα δυο πρώτα μεγέθη μπουκαλιών ονομάζονται Jeroboam και Rehoboam. Αυτοί, σύμφωνα με την  Αγία Γραφή ήταν δυο σύγχρονοι αντίπαλοι. Ο ένας ήταν πρώην βασιλιάς του Ισραήλ, και ο άλλος του βασιλείου του Ιούδα.

Ο Μαθουσάλας (Methuselah) εν τω μεταξύ είναι ο γηραιότερος άνθρωπος στη Βίβλο που έζησε 969 χρόνια. Κάποιοι μπορεί να αντιλαμβάνονται αυτό κυριολεκτικά, αλλά οι περισσότεροι το βλέπουν ως έναν συμβολισμό για το πέρασμα του χρόνου μεταξύ του Αδάμ και του Νώε. Στη συνέχεια έχουμε τον Σαλμανάζαρ (Salmanazar), τον βασιλιά των  Ασσυρίων, ο οποίος κυβέρνησε το Βασίλειο του Ισραήλ στον 8ο αιώνα π.Χ. Ο Ναβουχοδονόσορας (Nebuchadnezzar) δυο αιώνες μετά, τον 6^ο αι. π.Χ. κατέστρεψε τον μεγάλο ναό του Σολομώντα και έστειλε πολλούς Εβραίους σκλάβους, στη Βαβυλώνα.

Για να μην αναρωτιέστε, δεν υπάρχει καμία χρονολογική συνέχεια ή ιστορική σύνδεση μεταξύ τους. Ο Μπαλτάζαρ (Balthasar), ο οποίος στη πραγματικότητα έζησε μετά τον Ναβουχοδονόσορα είναι το όνομα ενός μικρότερου μπουκαλιού. Μερικά από τα μεγαλύτερα μεγέθη φιαλών μας πάνε πίσω σε εποχές στην Αγία Γραφή που είχαν συμβεί πριν τον Jeroboam και Rehoboam.

Οπότε με το μυστήριο για τα ονόματα των μπουκαλιών να παραμένει άλυτο, ας ρίξουμε τουλάχιστον λίγο φως στις προσωπικότητες με τα περίφημα ονόματα. Τον Jeroboam, τον Rehoboam, τον Μαθουσάλα και τον Σαλμανάζαρ.

 

Φιάλη Jeroboam ( ή double magnum)– χωρητικότητα 3 λίτρα/ 4 standard μπουκάλια

Χρησιμοποιείται σε: Καμπανία, Μπορντό και Βουργουνδία

 

Όπως αναφέρεται στη Βίβλο, ο Jeroboam ήταν ο πρώτος βασιλιάς του βόρειου βασιλείου του Ισραήλ, ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο μετά τον θάνατο του βασιλιά Σολομώνταντα, το 931 π.Χ., όταν 10 ισραηλιτικές φυλές επαναστάτησαν και αποσπάστηκαν από το μέχρι τότε βασίλειο. Σύμφωνα με τις γραφές, οι δώδεκα φυλές του Ισραήλ ενώθηκαν την εποχή του Χαλκού, κάτω από την κυριαρχία του Σαούλ. Μετά την ήττα του από τους Φιλισταίους την βασιλεία ανέλαβε ο βασιλιάς Δαβίδ, ο οποίος δολοφονήθηκε από τον επιζώντα γιο του Σαούλ, Ish-Bosheth. Όμως ο Σολομώντας, ο γιος του Δαβίδ επανέκαμψε στην εξουσία, μέχρι τον θανατό του, το 931 π.Χ.. Τότε ο γιος του Rehoboam ανέβηκε στο θρόνο. Ο Rehoboam ακολούθησε την τακτική του πατέρα του, ο οποίος επιβάλλοντας βαρύτατη φορολογία έκτιζε επιβλητικά οικοδομήματα (π.χ. τον περίφημο ναό του Σολομώντα). Όμως, λόγω αυτών των φόρων οι 10 από τις 12 φυλές επαναστάτησαν και έκαναν νέο βασίλειο, υπό την ηγεσία του Jeroboam, ο οποίος γύρισε από την εξορία. Ο Ιεροβόαμ επανέφερε την ειδολωλατρία.

 

Φιάλη Rehoboam- χωρητικότητα 4,5 λίτρα / 6 standard μπουκάλια

Χρησιμοποιείται σε: Καμπανία και Βουργουνδία

Μόνο η φυλή του Βενιαμίν και η φυλή του Ιούδα έμειναν λοιπόν στον Rehoboam για να κυβερνήσει. Από την απόσχιση εκείνη δημιουργήθηκαν δύο Βασίλεια, εχθρικά μεταξύ τους, εκείνο του Ισραήλ (των αποστατών) και το Βασίλειο του Ιούδα. Αφού δεν κατάφερε να ανακτήσει την εξουσία των 10 φυλών που αποσχίστηκαν, ο Rehoboam βασίλευσε σε ένα παρηκμασμένο βασίλειο που καταστράφηκε σχεδόν από τις επιδρομές των Φαραώ. Πέθανε το 913 π.Χ.

 

Φιάλη Μαθουσάλα – Methuselah, χωρητικότητα 6 λίτρα/ 8 standard μπουκάλια

Χρησιμοποιείται σε: Καμπανία και Βουργουνδία (η 6λιτρη φιάλη Μπορντό ονομάζεται Imperial)

Ο Μαθουσάλας είναι ο μεγαλύτερος σε ηλικία άνθρωπος που αναφέρεται στη Βίβλο, ο παππούς του γνωστού μας Νώε. Καθώς ο Νώε ήταν ο άνθρωπος που φύτεψε πρώτη φορά αμπέλι στο κόσμο μετά τον κατακλυσμό, πρέπει να έχουμε μεγάλο σεβασμό σε αυτόν και τον παππού του, δεν νομίζετε;

Σύμφωνα με την Βίβλο ο Μαθουσάλας, είναι γιος του Ενώχ, ο οποίος ήταν ήδη 65 χρονών όταν τον έκανε. το βιβλίο της Γένεσης αναφέρεται ως γιος του Ενώχ και πατέρας του Λάμεχ τον οποίο απέκτησε σε ηλικία 187 ετών. Μελετητές της Βίβλου υποστηρίζουν ότι πέθανε στον κατακλυσμό, αλλά το κείμενο δεν ξεκαθαρίζει τα αίτια του θανάτου του. Δεν υπάρχει φυσικά λογική εξήγηση για αυτές τις αναφορές, οπότε οι μελετητές πιστεύουν ότι οι αναφορές σε όλα αυτά τα χρόνια είναι συμβολικές. Ο Μαθουσάλας ήταν ο όγδοος πατριάρχης του Ισραήλ, με τον Αδαμ και την Εύα να είναι πρώτοι και με τον Νώε να είναι ο τελευταίος. Είναι καλύτερα να έχεις σε μια ιστορία όπως η Βίβλος, 10 ονόματα για να θυμάσαι, από την αρχή της δημιουργίας του κόσμου μέχρι τον κατακλυσμό, πάρα εκατοντάδες. Δεν συμφωνείτε;

 

Φιάλη Σαλμανάζαρ – Salmanazar χωρητικότητα εννέα λίτρα/ 12 standard μπουκάλια

Χρησιμοποιείται σε: Καμπανία, Μπορντό, Βουργουνδία

Ο Salmanazar ήταν βασιλιάς της Ασσυρίας από το 727 ως 722 π.Χ.. Οι Ασσύριοι ήταν μια πολύ αρχαία φυλή, των οποίων ο πολιτισμός είχε προκύψει στην πρώιμη εποχή του Χαλκού, γύρω στο 2.600 π.Χ., και επικεντρώνεται  γύρω από τις πόλεις Ασσούρ και Νινευή.

Αφού έφτασαν στο απόγειό τους στα τέλη της Εποχής του Χαλκού, όταν ήταν μια αυτοκρατορία ισάξια με τους Βαβυλώνιους, τους Αιγύπτιους και του Χετταιούς, οι Ασσύριοι  άρχισαν να έχουν μια πτωτική πορεία,  που ξεκίνησε το 13ο ή 12ο αιώνα π.Χ. και διήρκεσε περίπου 150 χρόνια. Αντίστοιχη κατάρρευση είχαν οι Χετταιοί και η Μυκηναϊκή Ελλάδα, μεταξύ άλλων.

Στα τέλη του 900. π.Χ., ωστόσο η ασσυριακή αυτοκρατορία, άρχισε να επεκτείνεται και πάλι και αυξήθηκε πάρα πολύ κατά τη διάρκεια των επόμενων 300 χρόνων. Υπόταξε την Βαβυλώνα και εξαπλώθηκε προς τα δυτικά μέχρι τα εύφορα εδάφη του Τίγρη και του Ευφράτη στην έρημο Νεγκέβ αλλά και τα σύνορα της Αιγύπτου. Η βασιλεία του Σαλμανάσαρ ήταν σύντομη αλλά περιπετειώδης. Όταν ο Ωσηέ ήταν βασιλιάς του Ισραήλ, ο Σαλμανασάρ (Salmanazar) επιτέθηκε και κατόρθωσε να τον υποτάξει βάζοντας του φόρο υποτέλειας. Αργότερα όμως ο Ωσηέ συμμάχησε με το βασιλιά της Αιγύπτου Σω, επαναστάτησε και αρνήθηκε να καταβάλει το φόρο. Αποτέλεσμα αυτής της άρνησης ήταν να επιτεθεί ο Σαλμανασάρ, να κυριέψει τη Σαμάρεια και να μεταφέρει τους Ισραηλίτες στην Ασσυρία και τις πόλεις των Μήδων. Τον Ωσηέ αφού τον συνέλαβε, τον φυλάκισε (Β’ Βασιλέων 17:3-6, 18:9-11). Τον καιρό που ο Σαλμανασάρ ήταν απασχολημένος με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, οι Ασσύριοι επαναστάτησαν εναντίον του και ανακήρυξαν βασιλιά τους τον Σαργών.

 

 

Μεγαλύτερες φιάλες:

• Balthazar ή Belshazzar: χωρητικότητα δώδεκα (12) λίτρα/ 16 standard μπουκάλια. Ένας από τους τρεις Μάγους (σύμφωνα με το μύθο) που φέρανε τα δώρα της Γεννήσεως του Ιησού. Ο Βαλτάσαρ έφερε τη σμύρνα, η οποία συμβόλιζε τον πρόωρο θάνατο του Ιησού.
• Ναβουχοδονόσορας (Nebuchadnezzar): χωρητικότητα δεκαπέντε (15) λίτρα/ 20 standard μπουκάλια. 
• Melchior: χωρητικότητα δεκαοχτώ (18)λίτρα/ 24 standard μπουκάλια. Ένας από τους τρείς Μάγους. Ο Μελχιόρ έφερε τον χρυσό, που συμβόλιζε ότι το βρέφος θα γινόταν βασιλιάς. (Στην Καμπανία η δεκαοκτάλιτρη φιάλη ονομάζεται και Solomon).
• Sovereign. χωρητικότητα 26.25 λίτρα/ 35 standard μπουκάλια. Δημιουργήθηκε το 1988 από τον οίκο σαμπάνιας Taittinger για τα εγκαίνια του μεγαλύτερου τότε κρουαζιερόπλοιου του κόσμου, Αρχόντισσα των Θαλασσών (Sovereign of the Seas)
• Primat ή Goliath: χωρητικότητα εικοσιεπτά (27) λίτρα/ 36 standard μπουκάλια. (Χρησιμοποιείται στην Καμπανία και Μπορντό)
• Melchizedek ή Midas: χωρητικότητα τριάντα (30) λίτρα/ 40 standard μπουκάλια. Ο Melchizedek ήταν Βιβλική μορφή, βασιλιάς του Σάλεμ. Ο Μίδας μπορεί να παραπέμψει στο μυθικό βασιλιά της Φρυγίας στην ελληνική μυθολογία. (Χρησιμοποιείται στην Καμπανία)