Τα κρασιά της Σικελίας: Οδηγός για αρχάριους

botritis Διαφορα

Η Σικελία, το μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου, χρησίμευσε ως σταυροδρόμι για τους αρχαίους πολιτισμούς. Σήμερα, διαθέτει μια από τις πιο δυναμικές βιομηχανίες οίνου της Ευρώπης. Αν και είναι μέρος της Ιταλίας, η ποικιλία των τοπίων της Σικελίας την κάνει να μοιάζει σαν μια αυτόνομη, μικρή χώρα. Γνωρίστε την ιστορία, τις ποικιλίες και τις οινικές περιοχές αυτού του ηλιόλουστου νησιού.

Η ιστορία του κρασιού της Σικελίας

Οι Έλληνες, οι Φοίνικες, οι Άραβες και οι Ιταλοί έχουν κυριαρχήσει στη Σικελία. Αν και οι Έλληνες ήταν αυτοί που έφεραν τις προηγμένες τεχνικές αμπελουργίας τους, οι Σικελοί ήδη παρήγαγαν κρασί από το 4000 π.Χ. Το ξηρό, ζεστό κλίμα έχει τακτική ηλιοφάνεια και μέτριες βροχοπτώσεις που ταιριάζουν στην παραγωγή κρασιού. Οι ξηρές συνθήκες μειώνουν την πιθανότητα σήψης, ειδικά σε περιοχές που ευνοούνται από το θαλασσινό αεράκι. Αυτό καθιστά τη Σικελία ιδανικό υποψήφιο για εφαρμογή βιολογικής καλλιέργειας. Οι ελιές, τα εσπεριδοειδή και τα δημητριακά οδηγούν τον γεωργικό τομέα πέρα από το κρασί.

Στο πρόσφατο παρελθόν, ωστόσο, οι καλλιεργητές προτίμησαν τις υψηλότερες αποδόσεις, οι οποίες μετέτρεψαν τη Σικελία σε κέντρο του χύμα κρασιού. Έκαναν διανομή στην ηπειρωτική Ευρώπη για να ενισχύσουν τα αδύναμα κρασιά, καθώς και στην Κίνα και την Ινδία, οι οποίοι εισήγαγαν συμπυκνωμένο μούστο Σικελίας ως γλυκαντικό τροφίμων.

Περιοχές με μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά όπως η Marsala, είναι αυτές που έβαλαν το κρασί της Σικελίας στο χάρτη. Οι παραδόσεις του κρασιού σε καθεμία από τις περιοχές του νησιού, από τη Βιτόρια έως το όρος Αίτνα, έχουν παραμείνει ανέπαφες. Τη δεκαετία του 1980, μια αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για την περιοχή επέφερε βελτιώσεις στην αμπελουργία και την οινοποίηση. Σήμερα, η Σικελία παράγει μερικές από τις πιο συναρπαστικές ετικέτες στην Ιταλία.

Οι κυρίαρχες ποικιλίες

Ιστορικά, οι ιταλικές περιοχές κρασιού τιμούν και προτιμούν τις τοπικές τους ποικιλίες και η Σικελία δεν διαφέρει σε αυτό.

Υπάρχουν τρία βασικά κόκκινα σταφύλια: το Nero d’Avola, το Frappato και το Nerello Mascalese.

Το Nero d’Avola είναι το πιο ευρέως φυτεμένο και φημισμένο κόκκινο σταφύλι. Εάν βρείτε ένα κρασί της Σικελίας στο σούπερ μάρκετ σας, πιθανότατα θα είναι Nero d’Avola. Αποδίδει κρασιά με βαθύ χρώμα και γεύση, με μέτριο σώμα, οξύτητα και μαλακές έως μέτριες τανίνες. Συχνές είναι οι γεύσεις από σκούρα φρούτα και μπαχαρικά. Στυλιστικά, τα κρασιά μπορούν να κυμαίνονται από νεαρά και χαλαρά έως σοβαρά και στοχαστικά, με το τελευταίο να απαιτεί χρόνο σε μπουκάλι για καλύτερη απόλαυση. Το Nero d’Avola είναι το κύριο σταφύλι στο Cerasuolo di Vittoria Denominazione di Origine Controllata e Garantita (DOCG), μια ΠΟΠ οινική περιοχή του Νότου.

Το Frappato, αν και συνήθως προστίθεται σε blends, μπορεί επίσης να εμφιαλωθεί από μόνο του. To σταφύλι κερδίζει σταδιακά την προτίμηση των σομελιέ, που απολαμβάνουν ποιητικά το μαγευτικό λουλουδάτο άρωμά του. Συνήθως τα κρασιά αυτής της ποικιλίας είναι ευκολόπιοτα, ευχάριστα κρασιά με ελαστικές τανίνες, αν και υπάρχουν αξιόλογα παραδείγματα.

Το Nerello Mascalese μπορεί να καταλάβει τη δεύτερη θέση σε όγκο και αξία έναντι του Nero d’Avola, αλλά αυτό το κομψό κόκκινο προκάλεσε ένα παθιασμένο αποτέλεσμα τα τελευταία 20 χρόνια. Το σταφύλι ευδοκιμεί στα ηφαιστειακά εδάφη του όρους Αίτνα και συχνά αναμιγνύεται με Nerello Cappuccio, ένα ρουστίκ, πικάντικο σταφύλι.

Από τα λευκά κρασιά, το Catarratto είναι το πιο φυτεμένο σταφύλι στη Σικελία. Το Catarratto παράγει νόστιμα, απαλά, ξηρά κρασιά, αλλά συχνά αντιμετωπίζεται ως ποικιλία για μεγάλες σε όγκο παραγωγές, με μεγάλο μέρος να αποστέλλεται στην ηπειρωτική χώρα ή να εξάγεται ως συμπυκνωμένο γλεύκος.

Εκτός από το Catarratto, το Grillo και το Inzolia χρησιμοποιούνται στο βασικό μείγμα για το Marsala, το οποίο αποτελεί μεγάλο ποσοστό της παραγωγής λευκού κρασιού του νησιού. Το Grillo, από μόνο του, είναι ένα ξηρό λευκό κρασί, μετρίου σώματος με νότες λευκού ροδάκινου. Κάνει γοητευτικά, εύκολα κρασιά σε όλο το νησί.

Στο όρος Αίτνα, το Carricante είναι η κύρια ποικιλία πίσω από τα λευκά κρασιά που μερικές φορές αναφέρονται ως Etna Bianco. Είναι ξηρό και μέτριο σώμα με τραγανή οξύτητα.

Στο διεθνές στρατόπεδο, τα Chardonnay, Syrah και Cabernet Sauvignon είναι τα πιο επιτυχημένα σταφύλια.

Οι βασικές περιοχές κρασιού της Σικελίας

Η Σικελία διαθέτει 23 Denominazioni di Origine (DOC), ένα DOCG και 7 IGP και μπορεί να χωριστεί σε τέσσερις γεωγραφικές περιοχές. Παρακάτω αναφέρουμε τις τρεις μεγάλες περιοχές που πρέπει να γνωρίζετε.

Sicilia DOC

Το Sicilia DOC είναι μια ευρεία ονομασία προέλευσης σε όλο το νησί. Ξεκίνησε το 2011 από μια κοινοπραξία οινοπαραγωγών που αναβάθμισαν το Sicilia IGT σε DOC. Τα δεκάδες οινοποιεία που βρίσκονται στο appellation συμφώνησαν να συνεργαστούν για την προώθηση των τοπικών σταφυλιών της Σικελίας, όπως το Grillo, το Nero d’Avola, το Frappato και το Catarratto, καθώς και λιγότερο γνωστών όπως τα Inzolia, Grecanico και Perricone. Ωστόσο, επιτρέπεται και η καλλιέργεια διεθνών ποικιλιών όπως το Chardonnay και το Cabernet Sauvignon.

Δεδομένου ότι τα κρασιά εντός αυτής της ονομασίας μπορούν να παραχθούν σε όλο το νησί, το DOC είναι περισσότερο ένα εργαλείο μάρκετινγκ για την προώθηση της Σικελίας στο εξωτερικό και για την εξοικείωση των καταναλωτών με τη γκάμα των κρασιών της. Για να έχει το δικαίωμα ένας οινοποιός να χρησιμοποιήσει την ονομασία πρέπει να τηρεί τις πρακτικές ποιοτικού ελέγχου που καθορίζονται από τους κανονισμούς της DOC.

Το Το 2017, η Σικελία παρήγαγε 4,7 εκατομμύρια hl (52,5 εκατομμύρια κιβώτια) κρασιού.

Ονομασίες Προέλευσης

Ποικιλίες

Alicante
Alicante Bouschet
Ansonica
Biancame
Cabernet Franc
Cabernet Sauvignon
Carmenère
Carricante
Catarratto
Chardonnay
Chenin Blanc
Ciliegiolo
Damaschino
Fiano
Frappato
Grecanico Dorato
Grillo
Merlot
Müller-Thurgau
Nerello Cappuccio
Nerello Mascalese
Nero d’Avola (Calabrese)
Perricone
Petit Verdot
Pinot Grigio
Sangiovese
Sauvignon Blanc
Syrah
Trebbiano
Vermentino
Viognier
Zibibbo

Etna DOC

«Η Μαμά Αίτνα», το χιονισμένο, αιώνια καπνίζον μεγαλοπρεπές ηφαίστειο στα βορειοανατολικά του νησιού, έχει πάρει το ψευδώνυμό του για τη γενναιοδωρία που παρέχει στις τοπικές κοινότητες. Οι καταπράσινες φυστικιές, οι ζουμερές φράουλες, και το τοπικό κρασί αποτελούν μεγάλο μέρος του γεωργικού εισοδήματος. Περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Σικελίας, τα κρασιά του όρους Etna έχουν κερδίσει αυξημένη προσοχή τα τελευταία χρόνια.

Το κλίμα της περιοχής είναι αρκετά διαφορετικό από άλλες περιοχές του νησιού. Είναι σχεδόν αλπικό με έντονο ηλιακό φως, αλλά δέχεται δύο φορές περισσότερες βροχοπτώσεις από άλλες περιοχές. Τα μοναδικά κρασιά της Αίτνας κέρδισαν την αναγνώριση DOC το 1968. Οι παραγωγοί ζητούν τώρα το καθεστώς DOCG, αλλά δεν το έχουν λάβει ακόμα.

Τα κύρια σταφύλια της Etna είναι το ερυθρό Nerello Mascalese και το λευκό Carricante. Το πρώτο συγκρίνεται τόσο με το Barolo (Nebbiolo) όσο και το Pinot Noir, ανάλογα με το πού καλλιεργείται στο βουνό.

Σε θερμότερα, χαμηλότερα υψόμετρα, το Nerello εκδηλώνεται ως έντονο και τανικό. Καθώς τα υψόμετρα ανεβαίνουν στα 3.600 πόδια, όπου η οξύτητα αυξάνεται και οι θερμοκρασίες πέφτουν, τα κρασιά γίνονται πιο δυνατά και αιθέρια. Η διακύμανση του εδάφους μεταβάλλει περαιτέρω τη γεύση, τη συγκέντρωση και την υφή. Είναι ένα κρασί για όσους εκτιμούν τη μοναδικότητα και τις εκλεκτές παραλλαγές σε σχέση με τη συνέπεια.

Το 2018 η παραγωγή του Etna DOC ήταν 60% ερυθρά, 30% λευκά, 7% ροζέ, και 3% spumante.

Έκταση αμπελώνα: 950 εκτάρια / 2.350 acres (2018)
Παραγωγή: 27.000 hl / 300.000 κιβώτια (2018)

Τα ηφαιστειακά κρασιά της Ιταλίας

Το Nerello Cappuccio αντιμετωπίζεται ως blend partner για το Nerello Mascalese, αν και οι μονοποικιλιακές εμφιαλώσεις αναδεικνύουν τον συναρπαστικό χαρακτήρα των σταφυλιών με πικάντικες νότες. Τα μείγματα από το DOC πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 80% Nerello Mascalese, με μέγιστο 20% Nerello Cappuccio.

Το Carricante είναι ένα ορυκτώδες λευκό. Είναι ένα καλό, προσιτό κρασί εξοικείωσης με την περιοχή, για να περάσει κάποιος μετά στα πιο δύσκολα, κόκκινα ηφαιστειακά κρασιά. Πολλοί παραγωγοί παράγουν κρασιά με πλούσια υφή μέσω διαφορετικών τεχνικών στο κελάρι, από την παλαίωση στο βαρέλι έως την ανάδευση των οινολασπών. Παράγουν επίσης λαμπερά κρασιά που ωριμάζουν στις ανοδείξωτες δεξαμενές.

Το Carricante μπορεί να αναμειχθεί με άλλα τοπικά λευκά σταφύλια όπως το Catarratto, αλλά συχνά εμφιαλώνεται και μόνο του. Εμφανίζει συχνά νότες εσπεριδοειδών, γλυκάνισου και μελιού, με έντονη την παρουσία αλατιού από τις αλυκές της περιοχής.

Τα ασυνήθιστα σταφύλια της Αίτνας είναι μόνο μέρος της ιστορίας. Ένα άλλο κομμάτι είναι οι πέτρινες πεζούλες που ακολουθούν τις παλιές ροές λάβας και δημιουργούν τα crus. Το σύστημα παρομοιάζεται με τους επιμελώς οριοθετημένους αμπελώνες της Βουργουνδίας, οι οποίοι είναι οργανωμένοι ανάλογα με το τοπίο και των οποίων η σύνθεση του εδάφους δημιουργεί συγκεκριμένες αποχρώσεις στα τελικά κρασιά.

Cerasuolo di Vittoria DOCG

Σε σύγκριση με την Αίτνα, η νοτιοανατολική αυτή γωνία της Σικελίας προσφέρει χαμηλότερο υψόμετρο και υψηλότερες θερμοκρασίες. Αυτό την καθιστά εξαιρετική περιοχή για παραγωγή ερυθρού οίνου και την πηγή του μοναδικού DOCG της Σικελίας, Cerasuolo di Vittoria.

Το Cerasuolo di Vittoria είναι ένα μείγμα κόκκινου κρασιού που κέρδισε το καθεστώς DOCG το 2005. Το Nero d’Avola πρέπει να αποτελεί μεταξύ 50% -70% της βάσης, με το υπόλοιπο να συμπληρώνεται από τον Frappato. Το Nero d’Avola φέρνει το χρώμα, τη δομή και το βάθος στο τελικό μείγμα, ενώ το Frappato προσφέρει αρωματικά στοιχεία και φρεσκάδα: κρασιά γεμάτα με κόκκινα μούρα όπως φράουλα και κεράσι (cerasuolo σημαίνει κεράσι), υπογραμμισμένα με νότες γλυκόριζας και δέρματος. Συνολικά, το Cerasuolo di Vittoria είναι ένα κρασί φινέτσας. Οι εκδόσεις που είναι κατάλληλες για παλαίωση τείνουν να έχουν περισσότερο Nero d’Avola.

Υπάρχουν δύο ποιοτικές κατηγορίες Cerasuolo di Vittoria: η τυπική, γνωστή ως rosso 50–70% Nero d’Avola (aka Calabrese), 30–50% Frappatoκαι και η classico. Η πρώτη πρέπει να είναι ωρίμανσης περίπου οκτώ μηνών, ενώ η δεύτερη, πρέπει να παράγεται από σταφύλια που καλλιεργούνται στην παραδοσιακή ζώνη και πρέπει να είναι ωρίμανσης τουλάχιστον 18 μηνών.

Marsala DOC

Η πόλη της Marsala βρίσκεται στη νοτιοδυτική γωνιά της Σικελίας και είχε ποιοτικά προβλήματα στην παραγωγή οίνου τα τελευταία πενήντα χρόνια. Αλλά πλέον αυτό το ιστορικό λιμάνι έχει επιστρέψει στην παραγωγή κρασιών ποιότητας. Για σταφύλια βάσης, στα διάσημα ενισχυμένα κρασιά της, δεν προτιμούνται τόσο τα Inzolia και τα Catarratto αλλά τα Grillo, που είναι καλύτερης ποιότητας και πιο παραδοσιακό. Φτιάχνονται σε μια μέθοδο παρόμοια με το Sherry, αλλά το κλειδί για τα θρυλικά Marsala είναι ο χρόνος στο σύστημα ανάμειξης που είναι γνωστό ως solera.

Δεν είναι όλα τα Marsala το ίδιο. Ούτε είναι όλα υπερβολικά γλυκά, ούτε όλα αντέχουν σε παρατεταμένη παλαίωση, ούτε είναι όλα φτιαγμένα με λευκά σταφύλια. Στην πραγματικότητα, επιτρέπονται 10 ποικιλίες, οι οποίες περιλαμβάνουν τα κόκκινα σταφύλια Nerello Mascalese και Nero d’Avola.

Όπως το Sherry, έτσι και το Marsala έχει πολλές κατηγορίες που σχετίζονται με την ωρίμανση. Οι πέντε κατηγορίες είναι: Fine (ενός χρόνου), superiore (δύο χρόνια), superiore riserva (τέσσερα χρόνια), vergine / soleras (πέντε χρόνια) και vergine / solera stravecchio (10 χρόνια).

Το χρώμα και η υπολειμματική ζάχαρη σημειώνονται επίσης στη φιάλη. Οι αποχρώσεις χωρίζονται σε oro (χρυσός), ambra (κεχριμπάρι) και rubino (ρουμπίνι), ενώ για την περιεκτικότητα σε ζάχαρη, οι κατηγορίες είναι secco (ξηρά στα 40g / L, -γραμμάρια ανά λίτρο), semisecco (ημι-γλυκό στα 40-100g / L) και dolce (γλυκό με περισσότερα από 100g / L).

Το Marsala επίσης, αποτελεί ένα υπέροχο κρασί μαγειρέματος, καθώς δίνει πλούσιες σάλτσες.

Τα κρασιά της Σικελίας: Οδηγός για αρχάριους

Τα κρασιά της Σικελίας: Οδηγός για αρχάριους

Share this post

Συγγραφέας:

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ