Έλλειψη κρασιού προβλέπουν οι παραγωγοί και προειδοποιούν για μια επερχόμενη «αποκάλυψη της Βουργουνδίας»

Μία από τις πιο διάσημες αμπελουργικές περιοχές του κόσμου βρίσκεται μέσα σε μια φούσκα η οποία μπορεί και να είναι έτοιμη να σκάσει.

Εδώ και χρόνια, οι σοδειές της Βουργουνδίας όλο και λιγοστεύουν, ενώ οι τιμές τους διαρκώς ανεβαίνουν. Οι βροχές, οι πλημμύρες, και οι χαλαζοπτώσεις έχουν αποδεκατίσει τους αμπελώνες από το 2010, ιδιαίτερα στην Côte de Beaune (το νότιο τμήμα της διάσημης λωρίδας με τους ασβεστόλιθους που φιλοξενεί τα πιο γνωστά αμπέλια). Οι καλλιεργητές έχουν επενδύσει σε διάφορες περίεργες κατασκευές για την αντιμετώπιση του χαλαζιού, που δυστυχώς, δεν λειτούργησαν. Οι περιφερειακές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μια κρίση επιβίωσης.

Η συγκομιδή των σταφυλιών Chardonnay ήταν κάτω από 30% το 2013, και του Pinot Noir περισσότερο από 50%. Το 2014, το οποίο είχε μερικές από τις χειρότερες καιρικές συνθήκες στην πρόσφατη μνήμη, κάποιοι οινοποιοί έχασαν το 90% των καλλιεργειών τους και το 2016 προβλέπεται ήδη να είναι χειρότερο, δεδομένου του καιρού. Αυτό σημαίνει ότι τα υπόλοιπα σταφύλια είναι πολύ πιο ακριβά, και οι επιχειρήσεις που εξαρτώνται από την παραγωγή κρασιών από αυτά θα αναγκαστούν να πληρώσουν ένα ασφάλιστρο στο οποίο όλο και περισσότερο δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν.

«Οι παραγωγοί ουσιαστικά λένε, πληρώστε ό,τι ζητάμε, διαφορετικά θα πουλήσουμε σε κάποιον άλλο», λέει ο Blair Pethel, ένας από τους όλο και αυξανόμενους σε αριθμό «μικρο-μεσολαβητές”(μικρές ιδιοκτησίες που αγοράζουν σταφύλια από τους παραγωγούς και τα μετατρέπουν σε κρασί αντί να έχουν τα δικά τους αμπέλια). Τα σταφύλια για την παραγωγή 300 φιαλών από τους εκλεκτούς αμπελώνες Charmes-Chambertin 2009, κοστίζανε 8.000€. Η τιμή για την ίδια ποσότητα το 2015 ήταν 22.500€. Φυσικά, ο Pethel δεν αγόρασε.

Ο David Croix, του Domaine des Croix, λέει ότι το κόστος για τα σταφύλια Meursault είναι διπλάσιο από ό,τι ήταν το 2011, αλλά η τιμή για το κρασί που φτιάχνεται από αυτά είναι μόλις 15% υψηλότερη.

Ωστόσο, ακόμη και μικρές ιδιοκτησίες που κατέχουν τα δικά τους αμπέλια, έχουν πληγεί. Όπως το θέτει ο Alex Gambal του Maison Alex Gambal, «Φανταστείτε ότι πάνω από έξι χρόνια, έχετε το ισοδύναμο χωρίς εισόδημα για τα τρία από αυτά, αλλά έχετε τα ίδια κόστη.”

Είναι δύσκολο να δούμε πώς αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι βιώσιμη, δεδομένου μάλιστα ότι ο χειρότερος παγετός μετά από το 1981, σάρωσε την Βουργουνδία τον Απρίλιο. Η πιθανή συγκομιδή του 2016 μπορεί να είναι κάτω από 40%. Την ίδια στιγμή, η παγκόσμια ζήτηση για τα κρασιά Βουργουνδίας έχει εκτοξευθεί στα ύψη. Αυτό, ξεκίνησε με την υπέροχη σοδειά του 2005, όταν πολλοί συλλέκτες Μπορντό τελικά κατάλαβαν ότι τα κρασιά Βουργουνδίας ήταν πολύ σπανιότερα. Ακόμη και σε χρονιές χωρίς προβλήματα με τον καιρό, η διάσημη Côte-d’Or, η καρδιά της περιοχής, έφτιαξε μόνο το 1% του κρασιού στη Γαλλία. Το συνονθύλευμα των μικροσκοπικών αμπελώνων έγκειται στα χειροποίητα αγροτικά προϊόντα της βασικής περιοχής της Βουργουνδίας, και πάνω από όλα στους εκλεκτούς αμπελώνες οι οποίοι αντιπροσωπεύουν μόνο το 19% των κρασιών.

Οι ευκατάστατοι λάτρεις του κρασιού ανά τον κόσμο κυνηγούν τα πρωτότυπα και εκλεκτά κρασιά από τα 20 διάσημα ονόματα (όπως Romanée-Conti, Roumier, Rousseau, και Roulot). Οι τιμές αυξάνονται τόσο γρήγορα, που μερικοί ιδιοκτήτες αμπελώνων δεν είναι πλέον σίγουροι για το τι να χρεώσουν, κυρίως επειδή οι έμποροι και τα εστιατόρια τα μεταπωλούν για πολύ περισσότερο.

Μπορούν οι τιμές των κρασιών Βουργουνδίας να συνεχίσουν να αυξάνονται; Ή θα σκάσει η φούσκα; Μήπως οι λάτρεις του κρασιού επαναστατήσουν και στραφούν αλλού για το Pinot Noir και το Chardonnay τους;

Αυτά τα ερωτήματα έχουν κάνει τους ιδιοκτήτες μικρών αμπελώνων, όπως τον Pethel του Κτήματος Dublère, να χάσουν τον ύπνο τους. Αν και  πληρώνουν υψηλότερες τιμές για τα σταφύλια, οι αμπελουργοί όπως ο Croix και ο Pethel που δεν έχουν καθεστώς σούπερσταρ, έχουν ένα όριο στο τι μπορούν να χρεώνουν για τα κρασιά τους για να μην φτάσουν στο σημείο οι αγοραστές να πουν «αποκλείεται». Όλη αυτή η πίεση προκαλεί στον Pethel τον φόβο για την «αποκάλυψη της Βουργουνδίας», για την πτώση ή την εξαφάνιση των μικρών παικτών και για μια δραματική κατάρρευση των τιμών.

Οι λάτρεις του κρασιού καταγγέλλουν την αύξηση των τιμών της Βουργουνδίας εδώ και μια δεκαετία. Τα κρασιά που θα μπορούσαν να αγοράσουν για 30 δολάρια πριν από τρία χρόνια, κοστίζουν τώρα 70 ή 80 δολάρια, ενώ εκείνα που προέρχονται από τους 32 εκλεκτούς αμπελώνες της περιοχής, έχουν γίνει ένα είδος τρόπαιου για την μειοψηφία του 1%. Ένα παράδειγμα αρκεί: Το La Romanée 2013 από το Domaine du Comte Liger-Belair κοστίζει σχεδόν 3.000 δολάρια το μπουκάλι.

“Είναι ένα ζήτημα έλλειψης –  μικρές συγκομιδές (2012, 2013, 2014) ή μικρότερες των αναμενόμενων(2010, 2011, 2015),” εξηγεί ο Jasper Morris, αγοραστής κρασιών Βουργουνδίας για την αγγλική Berry Bros & Rudd. “Μερικοί καλλιεργητές μπορεί να είναι άπληστοι, αλλά στην πραγματικότητα προσπαθούν απλά να παραμείνουν ζωντανοί.”

Παρά τα προβλήματα του καιρού, υπήρξαν καλά κρασιά στις προηγούμενες πέντε χρονιές. Το 2010 ήταν εξαιρετικό για κόκκινα και λευκά, το 2011 ήταν αναμφισβήτητα φαβορί, με τα ελαφριά, φρουτώδη και ελκυστικά κρασιά του,  τα καλύτερα του 2012 ήταν πλούσια και απολαυστικά, ενώ το περίπλοκο 2013 παράχθηκαν χυμώδη, καθαρά κόκκινα και λευκά που προορίζονταν να καταναλωθούν σήμερα. Το 2014, τα λευκά πρωταγωνίστησαν, ενώ τα κρασιά του 2015 φαίνονται φανταστικά, αλλά οι τιμές τους είναι πολύ υψηλές.

Οι έμποροι τα βλέπουν όλα αυτά ως μια απόλυτη καταιγίδα.

Στις ΗΠΑ, ο David Kunicki, αντιπρόεδρος της εταιρίας εισαγωγών και διανομών Martin Scott Wines, ανησυχεί ότι οι Αμερικανοί αγοραστές με αντίληψη, μπορεί να μην είναι πρόθυμοι να συνεχίσουν να αγοράζουν σε τόσο υψηλές τιμές. Τώρα, όπως λέει ο Kunicki, κοιτάζουν την αξία. Στο Λονδίνο, κάποιοι έμποροι αγοράζουν μόνο κρασιά Βουργουνδίας που μπορούν να πουλήσουν ως μελλοντικά. Ο Sebastian Thomas, του Howard Ripley Wines του Λονδίνου, προειδοποιεί, “Υπάρχουν πολλά μέτρια κρασιά Βουργουνδίας από τις πρόσφατες χρονιές που έχουν κολλήσει στο ράφι. Εάν οι πελάτες δουν τα κρασιά να αυξάνονται πάνω από 100% στα επόμενα τρία χρόνια, θα στραφούν αλλού.» (Και με το Brexit και την πτώση της λίρας έναντι του ευρώ, θα είναι πιο ακριβά από ποτέ.)

Ποια είναι λοιπόν η απάντηση για έναν οπαδό των κρασιών Βουργουνδίας;

Αγοράστε με στρατηγική. Δώστε έμφαση στα βασικά κόκκινα Βουργουνδία και στα λευκά από διάσημα ονόματα, και αγοράστε Βουργουνδίας επιπέδου χωριού, ιδιαίτερα εκείνα που επισημαίνονται ως Vieilles Vignes (παλιά αμπέλια), καθώς και τα λιγότερο δαπανηρά πρωτότυπα εκλεκτών αμπελώνων από μικρούς μεσολαβητές. Μερικά καλά ανερχόμενα που προτείνουν οι παραγωγοί είναι τα  Chantereves, Sylvain Pataille, και David Moreau.

Όσον αφορά τους Αμερικανούς, το ισχυρό δολάριο έναντι του ευρώ, τους βοηθά, τουλάχιστον για την ώρα.