Τι είναι το Tannat και γιατί θεωρείται από τις υγιεινότερες ποικιλίες του κόσμου;

Το Tannat είναι ένα σταφύλι, κόκκινου κρασιού, του οποίου η προέλευση βρίσκεται στη χώρα των Βάσκων, στα σύνορα μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας. Εδώ, στη σκιά των βουνών των Πυρηναίων, το έδαφος είναι τραχύ και πετρώδες, επομένως είναι ταιριαστό το Tannat να δημιουργεί κρασιά εξίσου βαθιά, σκούρα, ξηρά και ρουστίκ.

Αν και το Tannat χρησιμοποιείται ακόμα στους πρόποδες των Πυρηναίων, το πιο γνωστό κρασί Tannat παράγεται λίγο πιο βόρεια, στο Madiran. Το όνομα αυτού του μικροσκοπικού χωριού, το οποίο φιλοξενεί επίσης το λιγότερο γνωστό λευκό Pacherenc du Vic-Bilh, είναι ουσιαστικά συνώνυμο με αυτό του σταφυλιού Tannat.

Η healthy πλευρά του Tannat

Το Tannat έκανε την πρώτη του εμφάνιση στα 100 κορυφαία κρασιά της χρονιάς του Wine Spectator το 2017. Κατατάχθηκε στο #41 με τον Bodega Garzon 2015 “Reserve” Tannat από την Ουρουγουάη (~$17)
Το Tannat είναι εξαιρετική αξία! Ένα υπέροχο μπουκάλι “Reserve” Tannat κοστίζει μεταξύ 15-30€.
Το Tannat έχει διαφημιστεί ως ένα από τα πιο «υγιεινά» σταφύλια κόκκινου κρασιού, χάρη στα πολύ υψηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών (όπως η ρεσβερατρόλη).

Αυτά τα σταφύλια περιέχουν 2-6 φορές περισσότερη περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες και αντιοξειδωτικά από άλλες πιο δημοφιλείς ποικιλίες όπως το Pinot Noir και το Merlot. Οι συγκεντρώσεις πολυφαινολών είναι υψηλότερες όταν το κρασί είναι νεαρό. Φυσικά, εμπλέκονται πολλές άλλες μεταβλητές, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου συγκομιδής των σταφυλιών και της παραγωγής του κρασιού.

Όσο πιο πικρό, τόσο το καλύτερο.

Τα κρασιά με υψηλή περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες είναι το αντίθετο του λείου και εύκαμπτου: είναι στιβαρά, τολμηρά και συχνά περιγράφονται ως στυπτικά. Η πικράδα στο κρασί φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με το επίπεδο της προκυανιδίνης σε ένα κρασί. Έτσι, αν σας αρέσει λίγο το πικρό στη ζωή σας, θα λατρέψετε αυτά τα κρασιά!

Που βρίσκουμε το Tannat

Το σταφύλι μπορεί να βρεθεί σε άλλες ονομασίες προέλευσης της Νοτιοδυτικής Γαλλίας. Τα κοντινά Irouléguy, Tursan και Béarn θεωρούν το Tannat ως ένα σημαντικό κόκκινο σταφύλι, αν και αυτό απαντάται σε συνδυασμό με το Cabernet Franc (Tursan) ή μαζί με το Cabernet Sauvignon και το Franc (Irouléguy και Béarn).

Και τα δύο Cabernet μπορούν να βρεθούν στην Ονομασία Προέλευσης Madiran, αν και, μαζί με το Fer Servadou, θεωρούνται ποικιλίες  “αξεσουάρ” και δεν μπορούν να αποτελούν περισσότερο από το 20 τοις εκατό οποιουδήποτε αμπελώνα. Το Tannat πρέπει να αποτελεί περισσότερο από το 50 τοις εκατό οποιουδήποτε κρασιού Madiran.

Στο εξωτερικό, η επιτυχία του Tannat στην Αμερική (κυρίως στην Ουρουγουάη) έχει κάνει μεγάλη εντύπωση. Πράγματι, το Tannat έχει μεταναστεύσει με σχετική ευκολία και τώρα φυτεύεται στην Αργεντινή, την Αυστραλία, τις ΗΠΑ (Καλιφόρνια, Όρεγκον και Βιρτζίνια), τη Βραζιλία και ακόμη και στην περιοχή της Απουλίας της νότιας Ιταλίας, όπου χρησιμοποιείται για ανάμειξη σταφυλιών.

Τα αμπέλια Tannat που αναπτύσσονται στην Αμερική είναι διακριτικά (αλλά αισθητά) διαφορετικά από αυτά που βρίσκονται στους σύγχρονους γαλλικούς αμπελώνες, επειδή τα παλαιότερα από αυτά είναι άμεσοι απόγονοι των μοσχευμάτων της προφυλλοξήρας που περάσανε τον Ατλαντικό τον 19ο αιώνα. Το καθαρό αποτέλεσμα αυτού είναι ότι το Tannat της Ουρουγουάης είναι ελαφρώς χαμηλότερο στις τανίνες για τις οποίες είναι γνωστό το Madiran.

Καθώς οι αμπελουργοί της Ουρουγουάης εισάγουν νέους κλώνους Tannat από γαλλικούς αμπελώνες, παρατηρούν και σχολιάζουν τα πιο απαλά, πιο δυνατά στυλ κρασιού που παράγουν οι κλώνοι. Αυτό τους δίνει μια σημαντική ευκαιρία, καθώς έχουν στη διάθεσή τους δύο ξεχωριστούς τύπους Tannat, και οι δύο ωστόσο είναι γενετικά Tannat.

Εάν επιθυμούν να διατηρήσουν το στυλ της Ουρουγουάης (το οποίο τυχαίνει να είναι και το ιστορικό γαλλικό στυλ), το μόνο που χρειάζεται είναι να κλωνοποιήσουν τα παλαιότερα αμπέλια τους και να δημιουργήσουν αντίσταση στους ιούς.

Ο λόγος για τους νέους γαλλικούς κλώνους που παράγουν πιο ισχυρά κρασιά είναι απλώς ότι έχουν πολλαπλασιαστεί για αυτόν τον σκοπό, για να καλύψουν τις σύγχρονες προτιμήσεις των καταναλωτών. Τα μαλακότερα κρασιά με υψηλότερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ είναι σε ζήτηση, επομένως σταφύλια όπως το Tannat, με την υψηλή φυσική οξύτητα και τις επιθετικές τανίνες του, κινδυνεύουν να ξεπεραστούν από γνωστά αγαπημένα όπως το παχουλό Merlot και το πικάντικο, ζουμερό Syrah.

Ανταποκρινόμενοι σε αυτές τις τάσεις, οι σύγχρονοι παραγωγοί Madiran πειραματίζονται με διάφορες τεχνικές για να αυξήσουν την ευελιξία και την προσιτότητα των κρασιών τους. Η αγαπημένη μεταξύ αυτών μέχρι στιγμής είναι η μικρο-οξυγόνωση (γνωστή στη Γαλλία ως “microbullage”), μια διαδικασία που αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1990 με την οποία το οξυγόνο διοχετεύεται αργά μέσα στο κρασί ενώ βρίσκεται σε δεξαμενή ή ακόμα και στο βαρέλι κατά τη ζύμωση ή/και την ωρίμανση.

Πιστεύεται ότι αυτή η διαδικασία («microx» στους μυημένους) φέρνει επίσης μεγαλύτερη σταθερότητα στα κρασιά, τόσο ως προς τη δομή όσο και ως προς το χρώμα. Η παλαίωση βελανιδιάς χρησιμοποιείται επίσης όλο και περισσότερο για να φέρει πολυπλοκότητα και μια διακριτική γλύκα με βανίλια στα Tannat του Madiran.

Φυσικά, πρέπει να χρησιμοποιούνται βαρέλια κορυφαίας ποιότητας για να αποφευχθεί η αντιπαραγωγική εισαγωγή περαιτέρω τανινών ή ξυλώδεις γεύσεις.

Όπως προτείνεται στους τοπικούς νόμους περί ονομασιών προέλευσης, η πιο παραδοσιακή προσέγγιση είναι να αναμειγνύεται το Tannat με το Cabernet Sauvignon, το Cabernet Franc ή/και το τοπικό ρωμαλέο, Fer Servadou, του οποίου οι λιγότερο στυπτικές τανίνες χρησιμεύουν για να μαλακώσουν το τελικό κρασί και να το κάνουν προσιτό νωρίτερα.

Το σύγχρονο γαλλικό Tannat χαρακτηρίζεται από τη σταθερή τανική του δομή, το βαθύ χρώμα, το υψηλό αλκοόλ και την ικανότητά του να γερνάει καλά. Το προφίλ του αρώματος είναι απαλά πικρό και πλημμυρισμένο από γεύσεις μαγειρεμένων κόκκινων μούρων (η «ζεστή μαρμελάδα βατόμουρο» το συνοψίζει καλά).

Όταν χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ροζέ κρασιών (στο Irouléguy, για παράδειγμα), τα σταφύλια Tannat υποβάλλονται σε αυστηρά περιορισμένη περίοδο διαβροχής για να αποφευχθεί η εκχύλιση ανεπιθύμητων επιπέδων τανίνης. Παρά τη σύντομη αυτή επαφή με τις φλούδες, τα κρασιά που προκύπτουν είναι συνήθως με γεμάτο σώμα και πολύ φρουτώδη.

Στο Béarn, τόσο τα κόκκινα όσο και τα ροζέ μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον συνδυασμό Tannat/Cabernets μαζί με μικρές εμφανίσεις από το όλο και πιο σπάνιο Manseng Noir (η σκούρα μορφή του Petit Manseng) και το Petit Courbu.

Πίσω στην Ουρουγουάη, ακολουθείται μια ελαφρώς διαφορετική προσέγγιση για την ανάμειξη του Tannat. Αντί να το συνδυάσουν με ποικιλίες που είναι ελαφρώς λιγότερο ρουστίκ, η προσέγγιση της Ουρουγουάης είναι συχνά η εισαγωγή του σε ποικιλίες όπως το Pinot Noir και το Merlot, των οποίων οι απαλοί, στρογγυλεμένοι χαρακτήρες φρούτων είναι σχεδόν ο αντίποδας του Tannat. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένα φάσμα πιθανών στυλ συγκρίσιμων με οτιδήποτε, από Beaujolais έως Port, ανάλογα με την τεχνική οινοποίησης.

Μερικοί “purists”  λένε ότι η Ουρουγουάη έχει το “αληθινό” Tannat, καθώς το στυλ εκεί μοιάζει περισσότερο με το παλιό Madiran. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, το Tannat υιοθετήθηκε ως το εθνικό σταφύλι της Ουρουγουάης και οι δεσμοί του με τη Γαλλία εξασθενούνε σταδιακά.

Με αυτόν τον τρόπο ακολουθεί τα βήματα των πρώην μεγάλων του Μπορντό, Malbec και Carmenère, που έχουν υιοθετήσει η Αργεντινή και η Χιλή αντίστοιχα.

Στην Ελλάδα υπάρχουν ελάχιστες φυτεύσεις της ποικιλίας και κατά συνέπεια να κυκλοφορούν ελάχιστες ετικέτες Ελληνικών μονοποικιλιακών Tannat με την κορυφαία απ’ αυτές να έρχεται από το Κτήμα Άλφα της Φλώρινας.

Συνώνυμα του Tannat
Maidiran, Harriague, Moustrou, Bordeleza Beltza.