Ταξιδεύοντας στην αμπελουργική ζώνη της Λομβαρδίας

Η οινική περιοχή της Λομβαρδίας βρίσκεται στη βόρεια-κεντρική περιοχή της Ιταλίας. Η περιοχή του κρασιού είναι ιδιαίτερα γνωστή για τα αφρώδη κρασιά της που παράγονται στις περιοχές Franciacorta και Oltrepò Pavese. Η περιοχή της Λομβαρδίας παράγει επίσης, φημισμένα κόκκινα, λευκά και ροζέ κρασιά που παράγονται από ποικιλία τοπικών και διεθνών σταφυλιών, όπως το Nebbiolo στην περιοχή Valtellina, τα λευκά κρασιά Trebbiano di Lugana – μαζί με το ροζέ κρασί τύπου “Chiaretto” που παράγεται κατά μήκος των ακτών της λίμνης Γκάρντα.

Η περιοχή του κρασιού έχει σήμερα 5 DOCGs, 21 DOC και 15 IGP ονομασίες. Το 2016 η περιοχή παρήγαγε περίπου 16 εκατομμύρια κιβώτια οίνου, γεγονός που την καθιστά μία από τις μεγαλύτερες οινοπαραγωγικές περιοχές στη βόρεια Ιταλία.

Οι παραδόσεις οινοποίησης χρονολογούνται από τους Έλληνες που εποίκισαν στις περιοχές κατά μήκος του ποταμού Po. Το κλίμα των περιοχών ποικίλλει λόγω του διαφορετικού εδάφους, αλλά θεωρείται γενικά ένα «δροσερό» ηπειρωτικό κλίμα. Η περιοχή επηρεάζεται από πολλά γεωγραφικά χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένων των Άλπεων που βρίσκονται στο βορρά κοντά στην αμπελουργική περιοχή της Valtellina και του ποταμού Po που εκτείνεται κατά μήκος του Oltrepò Pavese και σχηματίζει τα περισσότερα από τα νότια σύνορα της περιοχής με την Emilia-Romagna. Πολλές οινοπαραγωγικές περιοχές βρίσκονται κοντά σε ορισμένες από τις μεγάλες λίμνες των περιοχών, όπως η Franciacorta κοντά στη λίμνη Iseo, καθώς και οι περιοχές Garda Bresciano και Garda Mantovano κοντά στη λίμνη Garda. Στα δυτικά, βρίσκεται η περιοχή κρασιού του Πιεμόντε, στα νότια είναι η Εμίλια-Ρομάνα και στα ανατολικά είναι οι περιοχές κρασιού Trentino-Alto Adige / Südtirol και Veneto.

Η περιοχή της Λομβαρδίας αποτελείται από 13 οινοπαραγωγικές περιοχές- από βορρά-νότο περιλαμβάνουν:

1: Valtellina  2: Garda Bresciano  3: Valcelepio  4: Franciacorta  5: Cellatica  6: Botticino  7: Capriano del Colle  8: San Martino della Battaglia  9: Lugana  10: Garda Mantovano  11: San Colombano al Lambro  12: Lambrusco Mantovano  13: Oltrepò Pavese.

Οι αμπελώνες βρίσκονται σε πλαγιές με νότιο προσανατολισμό σε μεγάλα υψόμετρα περίπου 750 μέτρα. Κατά το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της, η κύρια αγορά της περιοχής Valtellina ήταν η Ελβετία. Τον τελευταίο καιρό έχει επιτύχει διεθνή αναγνώριση καθώς είναι η μόνη μεγάλη ιταλική περιοχή (εκτός της περιοχής του Πιεμόντε) που επικεντρώνεται στο σταφύλι Nebbiolo, τοπικά γνωστό ως Chiavennasca.

Οι κύριες ποικιλίες της περιοχής είναι: Croatina (17%), Pinot Nero (14%), Chardonnay (13%), και Barbera(12%), ενώ το σύνολο περιλαμβάνει:
Bonarda
Cabernet Sauvignon
Carmenère
Groppello
Lambrusco
Marzemino
Merlot
Moscato
Moscato Nero
Nebbiolo
Pinot Bianco
Pinot Grigio
Riesling
Trebbiano
Uva Rara
Welschriesling (Riesling Italico)

Οι κοντινές βουνοκορφές παρέχουν προστασία από κρύους, σκληρούς ανέμους και βοηθούν στην παγίδευση της θερμότητας στην κοιλάδα. Το πετρώδες έδαφος του αμπελώνα διατηρεί επίσης τη θερμότητα και το απελευθερώνει κατά τη διάρκεια της νύχτας για να ζεσταίνει τα αμπέλια. Αυτό δημιουργεί μια βέλτιστη κατάσταση που επιτρέπει στο σταφύλι Nebbiolo να αναπτύξει πλήρως τα αρώματα του κατά τη μακρά περίοδο καλλιέργειας που χρειάζεται. Οι απότομες τοποθεσίες αμπελώνων σημαίνει ότι τα αμπέλια καλλιεργούνται με το χέρι που αυξάνει το κόστος και περιορίζει την παραγωγή.

Το Valtellina DOC περιλαμβάνει κρασιά βασικού επιπέδου, ενώ το Valtellina Superiore DOCG περιλαμβάνει κρασιά από τις πιο premium τοποθεσίες και πρέπει να είναι τουλάχιστον δύο ετών παλαίωσης. Το Valtellina Superiore Riserva είναι κρασιά τύπου reserve που πρέπει να παλαιωθούν για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια. Η Valtellina παράγει επίσης ένα κρασί τύπου Amarone DOCG γνωστό ως Sforzato (ή Sfursat, Sfurzat) από ξηρά σταφύλια με ελάχιστη περιεκτικότητα σε αλκοόλ 14,5%.

Η περιοχή Oltrepò Pavese είναι υπεύθυνη για περισσότερο από το ήμισυ του συνόλου του κρασιού που παράγεται στην περιοχή, καθώς και για τα δύο τρίτα των DOC κρασιών της. Σήμερα παράγει αφρώδη οίνο DOCG με σταφύλια Pinot Nero (Pinot Noir) και ροζέ αφρώδη οίνο με το όνομα Cruase. Εκτός από τα αφρώδη κρασιά, το Oltrepò Pavese παράγει επίσης κόκκινα κρασιά από Pinot Nero, Barbera, Croatina, Uva Rara και Vespolina. Υπάρχουν μερικές μικρές φυτεύσεις Cabernet Sauvignon που αρχίζουν να εμφανίζονται ως ποικιλιακοί οίνοι. Τα λευκά κρασιά της περιοχής παράγονται από Riesling Italico (Welschriesling), Riesling (Riesling Renano), Chardonnay, Cortese, Malvasia, Moscato, Pinot Grigio και Sauvignon Blanc.

Η περιοχή Franciacorta παράγει μερικά από τα πιο διάσημα αφρώδη κρασιά της Ιταλίας. Βρίσκεται κατά μήκος των ακτών της λίμνης Iseo, τα αμπέλια φυτεύονται σε καλά στραγγιζόμενα εδάφη. Η περιοχή έχει μακρά ιστορία παραγωγής ερυθρών και λευκών κρασιών, αλλά έχει κερδίσει το μεγαλύτερο μέρος της επιτυχίας της τα τελευταία 40 χρόνια από τότε που άρχισε να παράγει αφρώδη κρασιά. Το 1995, η περιοχή έλαβε το καθεστώς DOCG και δημιούργησε ένα ξεχωριστό DOC, γνωστό ως Terre di Franciacorta για μη αφρώδη κρασιά.

Οι περιοχές κατά μήκος της λίμνης Γκάρντα είναι γνωστές για το ροζέ κρασί σε στιλ Chiaretto από μείγμα Barbera, Gropello, Marzemino και Sangiovese. Αυτό το ξηρό κρασί έχει βαθύτερο χρώμα από τα περισσότερα ροζέ και συνήθως έχει οξύτητα και χαμηλό αλκοόλ. Τα κόκκινα κρασιά είναι φτιαγμένα με το ίδιο μείγμα σταφυλιών, αλλά σε πιο σκούρο, πιο γεμάτο σώμα στυλ. Τα λευκά κρασιά της Lugana,  είναι φτιαγμένα από το σταφύλι Trebbiano και είναι γνωστά για τό φρουτώδες και το μέτριο σώμα τους. Λευκά κρασιά από το San Martino della Battaglia παράγονται από το σταφύλι Tocai Friuliano, το οποίο είναι πιο γνωστό για τη χρήση του στην κοντινή περιοχή Vento. Τα λευκά κρασιά Garda Mantovano βασίζονται σε Trebbiano και Garganega και τα κόκκινα είναι φτιαγμένα από Merlot και Molinara. Άλλα κρασιά της περιοχής Λομβαρδίας περιλαμβάνουν το γλυκό Moscato Passito από το Valcalepio και τα ελαφριά κόκκινα κρασιά από τα σταφύλια Schiava και Barbera στην περιοχή Cellatica και Botticino.

DOCG  appellations της Λομβαρδίας (5):

Franciacorta,
Oltrepò Pavese Metodo Classico,
Scanzo or Moscato di Scanzo,
Sforzato di Valtellina or Sfursat di Valtellina,
Valtellina Superiore.

• DOC appellations της Λομβαρδίας (21):

Bonarda dell’Oltrepò Pavese,
Botticino,
Buttafuoco dell’Oltrepò Pavese or Buttafuoco,
Capriano del Colle,
Casteggio,
Cellatica,
Curtefranca, Garda,
Garda Colli Mantovani,
Lambrusco Mantovano,
Lugana,
Oltrepò Pavese,
Oltrepò Pavese Pinot Prigio,
Pinot Nero dell’Oltrepò Pavese,
Riviera del Garda Bresciano or Garda Bresciano,
San Colombano al Lambro or San Colombano,
San Martino della Battaglia,
Sangue di Giuda dell’Oltrepò Pavese or Sangue di Giuda,
Terre del Colleoni o Colleoni,
Valcalepio,
Valtellina Rosso or Rosso di Valtellina,
Valtenèsi.

• IGP της Λομβαρδίας:

Alpi Retiche,
Alto Mincio,
Benaco Bresciano,
Bergamasca,
Collina del Milanese,
Montenetto di Brescia,
Provincia di Mantova or Mantova,
Provincia di Pavia or Pavia,
Quistello,
Ronchi di Brescia,
Ronchi Varesini,
Sabbioneta,
Sebino,
Terrazze Retiche di Sondrio,
Terre Lariane,
Valcamonica.