Τι αλλάζει στο κρασί και στις αγοραστικές συνήθειες των Ελλήνων … o CoVid-19

Η Ειρωνική ατάκα του Banksy για την κουλτούρα του καταναλωτισμού

 

Συμπληρώθηκε ήδη ένας μήνας αυτό-εγκλεισμού λόγω του κορωνοϊού στην Ελλάδα και απ’ ότι φαίνεται, έχουν αλλάξει πολλά, τόσο στις συνήθειες όσο και στην αγοραστική συμπεριφορά των Ελλήνων καταναλωτών.

Γνωρίζουμε ήδη ότι σε άλλες αγορές οι πωλήσεις των ποτών αυξήθηκαν εντυπωσιακά. Με βάση τα στοιχεία της Nielsen, το τέλος Μαρτίου βρήκε τις πωλήσεις των κρασιών, των αλκοολούχων ποτών και της μπύρας αυξημένες στις ΗΠΑ κατά 66%. Πιο αναλυτικά, οι πωλήσεις των οινοπνευματωδών ποτών αυξήθηκαν κατά 75% σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι, οι πωλήσεις του κρασιού κατά 65% και οι πωλήσεις μπύρας κατά 42%. Αντίστοιχα, στην Μ. Βρετανία, όπου οι αυξήσεις ήταν της τάξης του 58% και την μερίδα του λέοντος την πήρε το κρασί, υπήρξαν μέρες που τα ράφια με τα κρασιά στις αλυσίδες των super markets άδειασαν τελείως.

 

Ποιες ήταν όμως οι αλλαγές που παρατηρήθηκαν στον τομέα του κρασιού, των αλκοολούχων ποτών και της μπύρας στη χώρα μας, σε μια περίοδο που οι χώροι της εστίασης, της καφεστίασης και των μπαρ τέθηκαν εκτός λειτουργίας; Εκεί όπου γίνεται ο μεγαλύτερος όγκος κατανάλωσης;

 

Οι πλέον αρμόδιοι για να μας δώσουν μια αρκετά ξεκάθαρη εικόνα πάνω σ’ αυτό, είναι οι άνθρωποι της πρώτης γραμμής, εκπρόσωποι από το χονδρεμπόριο του κρασιού και των αλκοολούχων ποτών, από τα super markets, τις κάβες λιανικής, τις εταιρείες εισαγωγής και διανομής και των online καταστημάτων πώλησης. Ρωτήθηκαν

• αν και με πιο τρόπο άλλαξαν οι πωλήσεις σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2019,
• για την εικόνα των online πωλήσεων και την διανομή κατ’ οίκον σήμερα,
• αν άλλαξε το μερίδιο αγοράς ανάμεσα στο κρασί, τα αλκοολούχα ποτά και τις μπύρες ή
• αν υπήρξε κάποια στροφή ως προς τις προτιμήσεις.

 

Χαρακτηριστικό είναι ότι όλες οι ενδείξεις μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου έδειχναν ότι το 2020 θα ήταν μια ισχυρά ανοδική χρονιά για τους χώρους της εστίασης του τουρισμού της διασκέδασης και συνεπώς στην κατανάλωση του κρασιού στη χώρα μας

 

Όπως δήλωσε ο Γιώργος Φλούδας από την εταιρεία Trinity Wines, «τους πρώτους δύο μήνες της χρονιάς, oι πωλήσεις των κρασιών που συνδέονταν με την εστίαση, ένα χώρος στον οποίο εξειδικεύεται η Trinity Wines, έδειχναν να έχουν μια ισχυρά ανοδική πορεία, η οποία όμως ανακόπηκε βίαια το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου. Οι ενδείξεις για το 2020 έδειχναν μια εξαιρετική χρονιά για την εστίαση και τον τουρισμό αλλά  δυστυχώς η πανδημία ανέτρεψε, τόσο τον σχεδιασμό όσο και τις προβλέψεις μας».

 

Σύμφωνα με τον Γιάννη Σιγανό, εκπρόσωπο των εταιρειών Σιγανός Α.Ε., mr.Vertigo και Moby Dick or the Whale «στις πωλήσεις χονδρικής, η πτώση μετά τον εγκλεισμό ήταν τεράστια, καθώς η κατανάλωση περιορίστηκε σε αγορές από τα e-shops και τα super markets, οι οποίες όμως σε καμία περίπτωση δεν αντισταθμίζουν το χαμένο έδαφος».

 

Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η τοποθέτηση του Ανέστη Χαϊτίδη, ιδιοκτήτη της εταιρείας Wine House. «Με το πρώτο κρούσμα στην Θεσσαλονίκη η μείωση ήταν άμεση, καθώς ακυρώθηκαν πολλές εκδηλώσεις. Η ολική απαγόρευση λειτουργίας των χώρων εστίασης οδήγησε τις πωλήσεις χονδρικής στο μηδέν. Η λιανική πώληση ωστόσο παραμένει σταθερή, ενώ οι τηλεφωνικές παραγγελίες για διανομή κατ’ οίκον έχουν υπερδιπλασιαστεί, χωρίς όμως να ξεπερνούν ούτε καν το ένα έκτο της λιανικής».

 

Διαφορετική ήταν η εικόνα σε μεγάλη αλυσίδα super markets που δραστηριοποιείται σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Όπως μας εμπιστεύτηκε ο εκπρόσωπος της, «οι πωλήσεις άρχισαν να επηρεάζονται από τις επιπτώσεις του Covid-19 από τις 14 Φεβρουαρίου. Από εκείνη την ημέρα και μέχρι σήμερα οι πωλήσεις ανέβηκαν κατά 9%, με τις μπύρες στο συν 5,5%, τα κρασιά στο συν 20,50%, ενώ τα οινοπνευματώδη παρουσίασαν μικρή μείωση 1%».

 

Μεγάλος κερδισμένος σε αυτή την δυσάρεστη συγκυρία, αναμφισβήτητα, είναι οι online πωλήσεις οι οποίες μέχρι τώρα στην χώρα μας, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, βρίσκονταν σε λανθάνουσα κατάσταση. Απ’ ότι φαίνεται, ήρθε η ώρα να εδραιωθούν στην αγορά του κρασιού και των αλκοολούχων ποτών.

 

Ο Στέλιος Δημητριάδης, ιδιοκτήτης της κάβας Depot des Vin και του online shop MYCAVA.gr μας λέει ότι «μέχρι τις 13 Μαρτίου υπήρχε μια αύξηση της τάξης του 17%. Από τις 15 Μαρτίου και μετά ο συνολικός τζίρος της κάβας εμφάνισε μια πτώση που άγγιξε το 70%. Οι πωλήσεις όμως του online shop, την ίδια περίοδο αυξήθηκαν πάνω από 300%, αν και οι πωλήσεις του ηλεκτρονικού καταστήματος έτρεχαν ήδη με μια αύξηση που άγγιζε το συν 50% σε σχέση με πέρυσι».

 

Σύμφωνα με τον Γιάννη Βαγενά, από την Cava Oak όπου οι πωλήσεις του Μαρτίου σε σχέση με πέρυσι είναι κάτω 71,5%, καθώς αντιπροσωπεύουν το κομμάτι της χονδρικής στους χώρους εστίασης, «τα τμήματα της λιανικής παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση ενώ το e-shop τρέχει ήδη με αύξηση 210%!». Και συμπληρώνει «οι τηλεφωνικές παραγγελίες για διανομή κατ’ οίκον έχουν αρκετά μικρότερη της αναμενόμενης αύξηση, της τάξης του 25%».

 

Μεγάλη ήταν και η άνοδος στις online πωλήσεις γνωστής αλυσίδας super markets, που αυτή τη στιγμή τρέχουν με την τρομακτική αύξηση του 400% σε σχέση με πέρυσι. Παρά το εντυπωσιακό αυτό νούμερο όμως, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της, ο όγκος πωλήσεων είναι μικρός συγκρινόμενος με τις on trade πωλήσεις.

 

Σχετικά με την συγκρατημένη εικόνα των τηλεφωνικών παραγγελιών για διανομή κατ’ οίκον έναντι των κατ’ ιδίαν αγορών, ο Γιώργος Φλούδας βάζει μια πολύ ενδιαφέρουσα παράμετρο. «Αυτό που θα φανεί τώρα είναι και ο ρόλος που θα μπορούσε να έχει η κάβα της γειτονίας στις πωλήσεις και στην επικοινωνία του κρασιού. Αν αυτός ο κλάδος αδράξει την ευκαιρία, μπορεί να αποκτήσει σημαντική θέση στην εμπορική αλυσίδα, καθώς με πιο συμβουλευτικό χαρακτήρα, καλύτερες προσωπικές σχέσεις με τον πελάτη και με τις σωστές υπηρεσίες, μόνο να επωφεληθεί μπορεί».

 

Φαίνεται όμως ότι αλλαγές έγιναν και στις αγοραστικές προτιμήσεις των Ελλήνων καταναλωτών απ’ τη στιγμή άρχισαν να μένουν σπίτι.

 

Όπως παρατήρησε ο Στέλιος Δημητριάδης «οι μεγάλες συσκευασίες, όπως οι magnum εξαφανίστηκαν από τον χάρτη ζήτησης. Αυξήθηκε το ενδιαφέρον για τις προσφορές, ενώ η premium κατηγορία δεν παρουσιάζει κάποια αύξηση».

 

Τα καθημερινά κρασιά είναι αυτά που πήραν την μερίδα του λέοντος στις online αγορές, ενώ μέχρι και την αρχή της κρίσης η ζήτηση ήταν μεγαλύτερη για κρασιά μικρότερων παραγωγών.

 

Το ίδιο διαπιστώνει και ο Γιάννης Βαγενάς, ο οποίος παρατήρησε ότι «υπάρχει μια εμφανής αύξηση στο μερίδιο αγοράς του κρασιού σε σχέση με τα αλκοολούχα ποτά και την μπύρα». Η μεγάλη αλλαγή που είδε όμως είναι ότι «ο μέσος καταναλωτής αποφεύγει πλέον τους πειραματισμούς, προτιμώντας να αγοράσει μεγαλύτερες ποσότητες από προϊόντα που γνωρίζει, έχει ξαναδοκιμάσει και είναι βέβαιος ότι του αρέσουν».

 

Έχουν παρατηρηθεί όμως και μερικές ακόμη διαφορές στην αγοραστική συμπεριφορά του Έλληνα καταναλωτή τις μέρες του αυτό-εγκλισμού σε σχέση με πριν.

 

Ο Κωνσταντίνος Λαζαράκης MW σύμβουλος της εταιρείας Aiolos S.A παρατηρεί μια μεγάλη στροφή και προτίμηση προς τα Ελληνικά κρασιά, από τη στιγμή που οι Έλληνες κλείστηκαν στα σπίτια τους. «Άλλωστε», όπως τονίζει,  «η κατανάλωση των ξένων και ακριβότερων ετικετών ήταν περισσότερο ταυτισμένη με την έξοδο, το καλό ντύσιμο, την παρέα και το ακριβότερο εστιατόριο, κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα». Ένας επιπλέον λόγος είναι η τάση των Ελλήνων καταναλωτών να στηρίξουν τις τοπικές παραγωγικές επιχειρήσεις, σε αυτές τις δύσκολες στιγμές.

 

Μια ακόμη αλλαγή, σύμφωνα με το Στάθη Σάλτα από την κάβα Ανθίδης, ήταν η αύξηση στις πωλήσεις των αξεσουάρ κρασιού, όπως ειδικά ποτήρια, ποιοτικά ανοιχτήρια και decanters, προϊόντα που παραδοσιακά δεν είχαν ιδιαίτερη κίνηση μέσω του e-shop.

 

 

Ποια θα είναι λοιπόν η κατάσταση στον χώρο του κρασιού, στην μετα-Covid19 εποχή;

 

Ο Γιώργος Φλούδας δηλώνει: «Θα ήθελα να δω τη διάθεση για διασκέδαση και χαλάρωση να επανέρχεται, καθώς είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να απολαύσουμε κρασί με φίλους και για να μπορέσει παράλληλα να πάρει μπροστά η αγορά. Θα είναι μια χρονιά με θυσίες αλλά πιστεύω ότι θα την ξεπεράσουμε πολύ γρήγορα. Δεν έχουμε και πολλές επιλογές άλλωστε».

 

Για τον Γιάννη Σιγανό, «το οικονομικό πλήγμα λόγω της μείωσης του τουρισμού και των αλυσιδωτών αντιδράσεων θα είναι ισχυρό», θεωρεί όμως ότι «θα το ξεπεράσουμε σχετικά σύντομα, με επιμονή και συνέπεια ο καθένας στο μετερίζι του».

 

Ο Ανέστης Χαϊτίδης θεωρεί ότι θα αλλάξουν πολλά πράγματα και προσθέτει «αν μπορέσει να σωθεί ένα μέρος του τουρισμού θα είναι μεγάλη υπόθεση για όλους. Ο καταναλωτής θα εξοικειωθεί περισσότερο με το ηλεκτρονικό εμπόριο και θα στηρίξει πιο θερμά τα ελληνικά κρασιά, ενώ η μειωμένη αγοραστική δύναμη θα αυξήσει την ζήτηση των φθηνών κρασιών και των μεγάλων συσκευασιών».

 

Και ο Δώρης Τσολακίδης, head marketing της εταιρείας Β.Σ. Καρούλιας συμπληρώνει ότι «η αισιόδοξη ματιά βλέπει την σταδιακή επιστροφή στην καθημερινότητα μετά τις 15 Μαΐου και την κανονικότητα στους χώρους εστίασης να ακολουθεί κλιμακωτά.

 

 

Η καλή φήμη της Ελλάδος στον τροπο που αντιμετώπισε τον κορωνοϊό μπορεί να σώσει κάτι από τα χαμένα έσοδα του τουρισμού φέτος.

 

Η γρήγορη επανεκκίνηση στην εστίαση και τον τουρισμό θα μπορούσε να συμπαρασύρει και την αγορά του κρασιού, των αλκοολούχων και της μπίρας, η οποία θα είναι πληγωμένη μεν αλλά ζωντανή και με δυνατότητα στο τέλος του καλοκαιριού να έχει περιορίσει τις απώλειες σε ικανοποιητικό βαθμό».

 

Το 2020 θα είναι σίγουρα μια δύσκολη χρόνια, η οποία όμως θα βοηθήσει τις εταιρείες του κλάδου να αναπτύξουν νέες δεξιότητες, νέους και σύγχρονους τρόπους λειτουργίας, marketing και πωλήσεων. Ο μόνος δρόμος προς την ανάκαμψη, είναι να περάσουμε την κορυφή της καμπύλης όσο πιο γρήγορα μπορούμε. Η περιπέτεια του κορωνοϊού δε θα σκοτώσει τον κλάδο, πιθανόν θα τον τραυματίσει και σίγουρα θα έχει σημαντικό κόστος αλλά ταυτόχρονα θα δημιουργήσει και ευκαιρίες για όσους είναι πιο δημιουργικοί, ευέλικτοι και ανθεκτικοί.

 

Στέφανος Κόγιας DipWSET