Τι γεύση είχαν στην πραγματικότητα τα αρχαία κρασιά;
Οι περισσότεροι ιστορικοί θα συμφωνούσαν ότι τα θεμέλια για τη σύγχρονη βιομηχανία κρασιού τέθηκαν στην αρχαιότητα, αλλά είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα κρασιά των αρχαίων ήταν σαφώς διαφορετικά από αυτά που απολαμβάνουμε σήμερα – στην πραγματικότητα, δεν είχαν σχεδόν καμία ομοιότητα.
Στην Ελλάδα και στην αρχαία Ρώμη, οι άνθρωποι δεν είχαν πολλές επιλογές για να ξεδιψάσουν, αφού είχαν στη διάθεσή τους μόνο λίγα είδη χυμού φρούτων, ζεστό γάλα κατσίκας ή νερό. Αν είχαν την ευκαιρία να γλυκάνουν την μερικές φορές δυσάρεστη γεύση του νερού το έκαναν, και έτσι το κρασί χρησιμοποιήθηκε για τον καθαρισμό και την προσθήκη γεύσης στο νερό.
Στην πραγματικότητα, το κρασί ήταν αναγκαίο να αραιωθεί με νερό. Σε ένα τόσο ζεστό κλίμα, ο χυμός σταφυλιού ζυμώνεται μόνος του, εκτός εάν καταναλωθεί αμέσως μετά τη συγκομιδή.
Ωστόσο, παρά τη σχετική άγνοιά που είχαν όσον αφορά τη διατήρηση του κρασιού, αυτοί οι πολιτισμοί γνώριζαν πολύ καλά τους κινδύνους της υπερβολικής κατανάλωσης. Ο Βαβυλωνιακός Βασιλιάς Χαμουράμπι εξέδωσε νόμους που περιορίζαν την κατανάλωση και πώληση αλκοόλ, ενώ ο αυτοκράτορας της Κίνας Τσανγκ Κιαάνγκ εκτελούσε τους μεθυσμένους για να δείξει την αποδοκιμασία της κυβέρνησης.
Διαβάστε ακόμα: Αμφορείς – Μετάβαση από την αρχαία οινοποιία στη σύγχρονη οινολογία
Και έτσι αυτές οι κοινότητες αντιμετώπισαν ένα δίλημμα: το κρασί παρείχε μια ασφαλέστερη και πιο υγιεινή επιλογή κατανάλωσης από το νερό ή το πηγμένο γάλα, αλλά η υπερβολική κατανάλωση του ελλόχευε κινδύνους. Ως εκ τούτου, φαίνεται ότι οι αρχαίοι αντιμετώπισαν το ζήτημα αναμειγνύοντας κρασί και νερό για να αποτρέψουν τη δηλητηρίαση. Η Οδύσσεια του Ομήρου αναφέρει μια αναλογία 20 μερών νερού προς ένα μέρος κρασί, ο Πλίνιος αναφέρει ότι κανόνας ήταν ο λόγος οκτώ μερών νερού προς ένα μέρος κρασί και ο Αθηναίος γράφει σε ένα έργο ότι τρία μέρη νερού προς ένα μέρος κρασί ήταν το συνηθισμένο. Ανεξάρτητα από τη χημεία, η κατανάλωση αδιάλυτου κρασιού θεωρούνταν σκανδαλώδης και ορισμένοι Ραβίνοι στην εβραϊκή κοινωνία αρνούνταν να ευλογούν το κρασί που δεν είχε αναμιχθεί με νερό.
Ωστόσο, οι παραδόσεις άλλαξαν γρήγορα. Τα τελευταία χρόνια, οι Ρωμαίοι ειδικότερα, ήταν λιγότερο συγκρατημένοι με τις πρακτικές τους για κατανάλωση αλκοόλ. Η υπερβολική κατανάλωση κρασιού έγινε τόσο μεγάλο πρόβλημα που ο Ρωμαίος νομικός Domitius Ulpinus πίστευε ότι το κρασί θα καταστρέψει την αυτοκρατορία, και έτσι διέταξε να καταστραφούν οι μισοί αμπελώνες της αυτοκρατορίας και να αυξήσουν την τιμή του κρασιού σε απρόσιτα επίπεδα.
Τι γεύση είχαν αυτά τα κρασιά;
Δεν θα είχαν καμία τύχη με τον Robert Parker, αυτό είναι σίγουρο. Σε ένα απόσπασμα στη Βίβλο περιγράφεται σαν «πικρό, αλμυρό και απάνθρωπα ξυδάτο» που «δαγκώνει σαν φίδι και δηλητηριάζει σαν οχιά» – και να θυμάστε ότι αναφέρεται σε ήδη αραιωμένο κρασί.
Ωστόσο, υπήρχε κάποια ποικιλία στα ρωμαϊκά κρασιά που προσφέρονταν. Σε πολύ βασικό επίπεδο ήταν το Lora (Vinum Operarium), το οποίο συνήθως πίνονταν από σκλάβους και κατώτερες τάξεις. Παράγονταν από φλοιούς σταφυλιών, σπόρους και οποιοδήποτε άλλο προϊόν που απομένει από τη διαδικασία πίεσης, τα οποία χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα για την απόσταξη του ποτού Grappa. Υπήρχε και το Vinum Dulce, το οποίο ήταν ισοδύναμο ενός μέτριου «επιτραπέζιου κρασιού»: γλυκό, υγιεινό και φτιαγμένο από σταφύλια που πιέστηκαν στη ζέστη της ημέρας.
Από την άλλη, υπήρχαν και πιο ποιοτικές επιλογές. Το Falernian, για παράδειγμα, ήταν ένα πολύτιμο κρασί διαθέσιμο στις ανώτερες τάξεις με ένα ισοπεδωτικό 16% αλκοόλ. Το Alban ήταν το προτιμώμενο κρασί της αρχαίας ελίτ, που θεωρείται τέλειο αν διατηρηθεί για 15 χρόνια (η πρώτη εκδοχή του παλαιωμένου κρασιού), ενώ το Setinum θεωρήθηκε το καλύτερο από τα καλύτερα, που προτιμήθηκε από τον Augustus. Δυστυχώς, η εσφαλμένη καλλιέργεια και η ανάπτυξη στον φυσικό βιότοπό του, είχε ως συνέπεια ότι ότι το σταφύλι σχεδόν εξαφανίστηκε και έχασε την εύνοια.
Και όμως, η χριστιανική εκκλησία ήταν υπεύθυνη για τη βελτίωση της γεύσης του κρασιού! Γύρω στον 6ο μ.Χ. αιώνα οι ιερείς, μοναχοί και μοναχές καλλιεργούσαν αμπελώνες για να κάνουν το κρασί καθημερινό ποτό σε μέρη που δεν υπήρχε πριν, και η αυξημένη παραγωγή σήμαινε ότι η γνώση του κρασιού αυξήθηκε. Βέβαια, πέρασαν αρκετοί αιώνες μέχρι το κρασί να πάρει την μορφή που συνηθίζουμε να το πίνουμε σήμερα.
πηγή: Cult wines
