Υγρασία: Παίζει κάποιο ρόλο στην ποιότητα του κρασιού;

Υπάρχουν πολλές πτυχές του κλίματος και μια από αυτές είναι η σχετική υγρασία. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η υγρασία επηρεάζει το φυτό της αμπέλου, μπορεί να μας δώσει μια εικόνα για τον τρόπο που διαμορφώνεται και η ποιότητα του κρασιού.

Η υπερβολική υγρασία σε έναν αμπελώνα ενθαρρύνει την μούχλα και τις ασθένειες. Αλλά όπως και άλλες κλιματικές μεταβλητές, η υγρασία είναι υπεύθυνη και για τον Botrytis Cinerea, που προκαλεί την ευγενή σήψη και μας δίνει μερικά από τα συγκλονιστικότερα κρασιά στον κόσμο.

Ποιες αμπελουργικές περιοχές στον κόσμο όμως είναι “υγρές” και πότε  είναι ευνοϊκές οι προϋποθέσεις;

Υγρασία

Η υγρασία ή η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε υγρασία έχει σημαντικές συνέπειες τόσο για την ανάπτυξη του αμπελιού, όσο και για την ωρίμαση ή την αποθήκευση του κρασιού σε δρύινα βαρέλια, σε ανοξείδωτες δεξαμενές ή ακόμα και στην φιάλη.

Όπως είναι γνωστό στον ατμοσφαιρικό αέρα περιέχονται και υδρατμοί που προέρχονται από την εξάτμιση υγρών ή υδάτινων επιφανειών. Η παρουσία αυτών των υδρατμών στον αέρα που καλείται υγρασία διακρίνεται σε απόλυτη και σε σχετική.

Η υγρασία μετρείται κανονικά ως σχετική επί τοις εκατό (% RH) και είναι η ποσότητα των υδρατμών που έχει ένας δεδομένος όγκος αέρα, σε σχέση με την μέγιστη ποσότητα που θα μπορούσε να κρατήσει ο ίδιος όγκος στην ίδια θερμοκρασία. Η μέγιστη ποσότητα αυξάνεται ανάλογα με την αύξηση της θερμοκρασίας.

Ο κεκορεσμένος αέρας έχει σχετική υγρασία 100%, ενώ ο τελείως ξηρός αέρας έχει υγρασία 0%.

Η υγρασία μπορεί επίσης να σχετίζεται και με τον ρυθμό εξάτμισης στην ατμόσφαιρα και είναι ανάλογη με την ένταση του αέρα και του ηλιακού φωτός.

Ο ρόλος της υγρασίας στην συμπεριφορά του φυτού

Έρευνες λοιπόν έχουν δείξει ότι τα υψηλά επίπεδα υγρασίας, ειδικά το απόγευμα, κατά την περίοδο της ωρίμασης των σταφυλιών, συμβάλλουν στην υψηλή ποιότητα του κρασιού. Όταν δηλαδή τα αμπέλια υποφέρουν σε ένα πολύ μικρό βαθμό από την έλλειψη νερού, η φωτοσύνθεση είναι συνεχής υποστηρίζοντας έτσι την παραγωγή σακχάρων και των παραγώγων τους, όπως οι χρωστικές αλλά και τα γευστικά και αρωματικά χαρακτηριστικά στις ράγες των σταφυλιών.

Η υψηλότερη υγρασία μπορεί να περιορίσει τη διαπνοή και συνεπώς την πρόσληψη ορισμένων ορυκτών, συμπεριλαμβανομένου και του καλίου στα φυτά και στα σταφύλια.

Φυσιολογικά λοιπόν, η οξύτητα θα είναι υψηλότερη και το pH του σταφυλοπολτού χαμηλότερο, γεγονός που ευνοεί την ένταση του χρώματος, την φρεσκάδα στην γεύση και στο άρωμα, καθώς και την μεγαλύτερη αντοχή του κρασιού στην οξείδωση και την βακτηριακή αλλοίωση.

Χαρακτηριστικές αμπελουργικές περιοχές

Μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές αμπελουργικές περιοχές του κόσμου με υψηλή υγρασία το απόγευμα κατά τη διάρκεια της καρποφορίας, είναι η Βουργουνδία, η Σαμπάνια, το Μπορντό, η Rioja Alta, ορισμένες παράκτιες περιοχές της Πορτογαλίας, οι ψυχρότερες παράκτιες κοιλάδες της Καλιφόρνια, η Κωνστάντια στη Νότια Αφρική, η Μάργκαρετ Ρίβερ και η παραθαλάσσια Βικτώρια στην Αυστραλία, όλη η Τασμανία και η Νέα Ζηλανδία καθώς και όλες σχεδόν οι περιοχές της Γερμανίας. Πολλές από αυτές τις περιοχές γνώρισαν πρόσφατα σημαντικές αυξήσεις της σχετικής υγρασίας λόγω της κλιματικής αλλαγής, καθώς ο θερμότερος αέρας μπορεί να συγκρατήσει περισσότερη υγρασία.

Τυπικές περιοχές ενδιάμεσης υγρασίας είναι η κοιλάδα του νότιου Ροδανού, οι περισσότερες περιοχές της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, , η Napa Valley στην Καλιφόρνια, και η Coonawarra στην Αυστραλία. Σε αυτή την κατηγορία κατατάσσονται και μερικές αμπελουργικές περιοχές της δυτικής Ελλάδας όπως η Ζίτσα, της δυτικής Πελοποννήσου και της Φλώρινας.

Μόνο ενδείξεις

Η τάση που θέλει τις πιο “υγρές” αμπελουργικές περιοχές να φημίζονται για τα υψηλότερης ποιότητας κρασιά τους, μπορεί να είναι εμφανής από τον παραπάνω κατάλογο, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη αξιόλογες ενδείξεις για τον τρόπο που αυτό λειτουργεί πάνω στην φυσιολογίας της αμπέλου και μάλλον θα χρειαστεί πολύ περισσότερη διερεύνηση.

Στέφανος Κόγιας DipWSET