Zonin Amarone della Valpolicella D.O.C.G 2012

Το Amarone είναι ένας τόσο ιδιότυπος, τόσο ξεχωριστός τύπος κόκκινου κρασιού, τόσο πλούσιος και συναρπαστικός, φτιαγμένος με περίτεχνο, κοπιώδη και χρονοβόρο τρόπο, που όχι μόνο δια­θέτει ξεχωριστό στιλ και προσωπικότητα, αλλά σε στέλνει σε άλλη λογική και κατευθύνσεις.  Όπως λένε οι Ιταλοί, τις εποχές που και οι οικονομικές ανάγκες δεν ήταν τόσο αισθητές και περισσότεροι άνθρωποι καταλάβαιναν τις σημαντικές διαφορές μεταξύ τυπολατρίας και τυπικού ή τελετουργικού, το Amarone λειτουργούσε και στην πράξη ως κρασί στοχασμού. Κρασί δηλαδή που πίνεται σκέτο στο κλείσιμο του γεύματος, αργά αργά, με μόνη συνοδεία τη συντροφιά καλών φίλων ή πολύ κοντινών προσώπων σε μια γαλήνια κουβέντα.

Οι τοπικές ποικιλίες σταφυλιού του Veneto που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή Amarone είναι οι Corvina, Rondinella και Molinara, ενώ κάποιοι ψαγμένοι οινοποιοί χρησιμοποιούν και τη σπανιότερη και δυσεύρετη Oseleta. Είναι οι ίδιες ποικιλίες σταφυλιού που υπάρχουν στους ίδιους αμπελώνες που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του κόκκινου κρασιού Valpolicella. Οι ομοιότητες όμως σταματούν εδώ. Το Amarone «φεύγει» σε άλλη λογική και κατεύθυνση: από τη μία η χρησιμοποίηση ακόμα καλύτερων σταφυλιών και από την άλλη η τελείως ξεχωριστή διαδικασία που διαφοροποιεί και τα σταφύλια τα ίδια, τη διαδικασία και το χρόνο οινοποίησης, είναι που δίνουν τον ξεχωριστό και πληθωρικό τύπο που λατρεύουμε. Ο τρύγος γίνεται στα τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου και τα σταφύλια τρυγούνται ελαφρότατα ανώριμα, ακριβώς για να διατηρηθεί κάποιο μικρό ποσοστό οξύτητας. Όσο ο τρύγος χρειάζεται καλές καιρικές συνθήκες για να δώσει υγιή και καλά σταφύλια, άλλο τόσο οι καλές συνθήκες ξήρανσης και στεγνώματος των σταφυλιών απαιτούνται για το επόμενο στάδιο. Και είναι αυτό το καθοριστικό στάδιο -λέγεται appassimento- που δίνει τον πλούτο και καθορίζει το στιβαρό, πληθωρικό, συναρπαστικό χαρακτήρα στο ξεχωριστό και σπάνιο Amarone.

Το appassimento, μια τεχνική που πάει βαθιά στην εποχή των Ρωμαίων και των Ελλήνων, αρχικά εφευρέθηκε για να δίνει πιο πληθωρικά, εύσωμα και καλοδομημένα κρασιά σε μια περιοχή που παραμένει κρύα και υγρή. Ωστόσο, κατέληξε στο ξεχωριστό και σαγηνευτικό στιλ του Amarone. Τα σταφύλια απλώνονται σε μεγάλα τελάρα που τοποθετούνται ανά σειρές σε κλειστούς χώρους, ελεγχόμενους σε ό,τι αφορά τη θερμοκρασία, την υγρασία και τον αερισμό. Το appassimento, που διαρκεί σχεδόν τέσσερις μήνες, κάνει τα σταφύλια να χάσουν το 35-45% του βάρους τους και συνεπώς να υπερσυγκεντρωθούν τα σάκχαρα, να αυξηθεί ο αλκοολικός βαθμός και να πυκνώσει η ένταση των γευστικών χαρακτηριστικών. Καθώς μάλιστα μόνο το σταφύλι Corvina υφίσταται και ευγενή σήψη, το έτοιμο Amarone διαθέτει και υψηλά ποσοστά γλυκερόλης που του δίνουν την αίσθηση λιπαρής γλυκύτητας: Ενώ τα συνηθισμένα κόκκινα κρασιά έχουν 7.5 γρ. γλυκερόλης ανά λίτρο, το Amarone εκτινάσσεται στα 10.5 με 11.5! Το τόσο ξεχωριστό στάδιο του appassimento ακολουθεί η πίεση των σταφιδιασμένων σταφυλιών και η έναρξη της πολύ αργής ζύμωσης του συμπυκνωμένου μούστου. Η ζύμωση διαρκεί ακόμη περισσότερο από την εκχύλιση με τα στέμφυλα που κι αυτή είναι μακρόχρονη (τουλάχιστον 45-60 ημέρες). Το προτελευταίο στάδιο είναι η εξίσου μακρόχρονη ωρίμανση του κρασιού, τρία περίπου χρόνια: 30 μήνες σε πολύ μεγάλα βαρέλια και τουλάχιστον 6 μήνες στη φιάλη. Είναι το προτελευταίο στάδιο, γιατί το τελευταίο -η πραγματική παλαίωση που θα παραδώσει το Amarone έτοιμο να ξεδιπλώσει όλο του το μεγαλείο- πρέπει να διαρκέσει ακόμη περισσότερο.

Τελικό αποτέλεσμα αυτής της τόσο περίπλοκης και χρονοβόρας διαδικασίας είναι ένα τελείως ιδιότυπο και ξεχωριστό κρασί, πολύ υψηλού αλκοολικού βαθμού (τουλάχιστον 15% Vol., συχνά φτάνει στο 17%), αλλά με καταπληκτικό συνδυασμό πυκνότητας και έντασης αρωματικών και γευστικών χαρακτηριστικών, ισορροπημένου και αρμονικού χαρακτήρα, βάθους και διάρκειας γεύσης. Καθώς μάλιστα η διαδικασία παραγωγής Amarone είναι τόσο μακρόχρονη, δαπανηρή και δεσμευτική κεφαλαίων και εργασίας, είναι αναμενόμενο τα πραγματικά σπουδαία Amarone να έχουν και τιμή υψηλότερη από τα συνηθισμένα κόκκινα κρασιά.

Χρώμα καθαρό βαθύ πορφυρό. Μύτη καθαρή μέτριας (+) έντασης, εξελισσόμενη, πολύπλοκη, που χαρακτηρίζεται από μια πανδαισία που ξεκινά με ανθικές νύξεις βιολέτας, μαύρα φρούτα (κεράσι, βατόμουρο, φραγκοστάφυλο), αποξηραμένα μαύρα φρούτα (σταφίδες, δαμάσκηνα) ενώ έπονται τα γλυκά (γαρύφαλλο) αλλά και τα πικάντικα μπαχαρικά (γλυκόριζα), μαζί με φυτικά αρώματα (τσάϊ του βουνού), σοκολάτα, καθώς και νύξεις βανίλιας δρυός, με το όλα σύνολο να ντύνεται από την φρεσκάδα ενός ερυθρού εσπεριδοειδούς (σανγκουϊνι).

Στο στόμα είναι ξηρό, με οξύτητα μέτρια (+), αλκοόλ υψηλό, τανίνες υψηλές, εξαιρετικά ενσωματωμένες στο πλούσιο σώμα του κρασιού. Αρωματικά εδώ συναντούμε πάλι τα μαύρα φρούτα της μύτης (σταφίδα), αποξηραμένα σύκα, τα γλυκά και πικάντικα μπαχαρικά καθώς και τις βανιλάτες νύξεις της δρυός, αν και ο χαρακτήρας που επικρατεί είναι αυτός της φρεσκάδας του κόκκινου φρούτου, με έμφαση στο βατόμουρο και το φραγκοστάφυλο. Η επίγευση είναι μακράς διάρκειας. Ένα εξαιρετικής ποιότητας κρασί, το οποίο μπορούμε να καταναλώσουμε άμεσα, αλλά και σε 7 με 8 χρόνια από τώρα. Συνοδεύει, ιδανικά κυνήγι. Αλκοόλ: 14%

Δοκίμασε ο Δημήτρης Σιώτας